Thuốc Prednisone: Công dụng, liều dùng và cách dùng

Prednisone là thuốc chống viêm mà nhiều người sử dụng trong điều trị bệnh xương khớp. Tuy nhiên, thuốc prednisone là thuốc gì, tác dụng của thuốc đối với cơ thể và cách sử dụng như thế nào. Tất cả sẽ được Healthy ung thư giải đáp trong bài viết dưới đây!

Prednisone là thuốc gì

Prednisone là một Glucocorticoid, steroid vỏ thượng thận. Nó ở dạng tự nhiên và tổng hợp được hấp thu dễ dàng qua đường tiêu hóa. Thuốc prednisone là thuốc kê theo toa, do đó, người bệnh không nên sử dụng khi không được bác sĩ chỉ định.

Dược lực học 

• Prednisolone là một glucocorticoid có tác dụng rõ rệt chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch.
• Prednisolone chống viêm thông qua các cơ chế: làm giảm số lượng các tế bào lympho, bạch cầu ưa eosin, bạch cầu đơn nhân trong máu ngoại biên và giảm sự di chuyển của chúng vào vùng bị viêm. Prednisolone ức chế chức năng của các tế bào lympho và của các đại thực bào của các mô. Ngoài ra, prednisolone còn giảm đáp ứng viêm do giảm tổng hợp prostaglandin do ức chế phospholipase A2, tăng nồng độ lipocortin, giảm tính thấm mao mạch.
• Prednisolone ức chế miễn dịch thông qua các tác dụng nêu trên.

Dược động học

• Hấp thu: 50% đến 90% (có thể thay đổi ở người suy gan, suy thận mãn tính bệnh viêm ruột, cường giáp và ở người cao tuổi).
• Liên kết với protein (phụ thuộc nồng độ): <50%.
• Chuyển hóa: Qua gan thành chất chuyển hóa prednisone (có hoạt tính)
• Thời gian bán thải: 2 đến 3 giờ.
• Bài tiết: Nước tiểu (dưới dạng liên hợp).

Prednisone hoạt động như thế nào?

Prednisone thuộc một nhóm thuốc gọi là corticosteroid. Những loại thuốc tương tự cortisone-một chất tự nhiên sinh ra bởi tuyến thượng thận của chúng ta để đáp ứng với tình trạng viêm và stress. Prednisone kiểm soát tình trạng viêm do ức chế hệ thống miễn dịch và có tác dụng giảm viêm mạnh hơn 4 lần so với cortisol.

Dạng thuốc và hàm lượng của Prednisolone

• Viên nén hoặc viên nén bao tan trong ruột 2,5; 5; 10; 20; 50 mg prednisolon.
• Dung dịch tiêm: Prednisolon natri phosphat 20 mg/ml.
• Hỗn dịch trong nước để tiêm: Prednisolon acetat 25 mg/ml.
• Viên đặt trực tràng: 5; 20 mg prednisolon (dạng muối natri phosphat).
• Dịch treo để thụt: Prednisolon 20 mg/100 ml (dạng prednisolon natri metasulfobenzoat).
• Dung dịch nhỏ mắt prednisolon natri phosphat 0,5%.
• Siro prednisolon 15 mg/5 ml.

Thuốc Prednisolon có tác dụng gì?

Prednisolon có tác dụng giảm chống viêm, giảm sưng, giảm phản ứng dị ứng, mề đay, mẩn ngứa. Loại thuốc này thường được bác sĩ kê đơn để chữa trị các bệnh:

• Dị ứng
• Viêm khớp
• Viêm phế quản, hen suyễn
• Rối loạn máy
• Viêm giác mạc
• Viêm đại tràng
• Lupus
• Vảy nến
• Suy vỏ thượng thận
• Sưng tấy đỏ
• Ung thư bạch cầu

Chống chỉ định

• Mẫn cảm với prednisone hoặc các thành phần khác.
• Nhiễm nấm toàn thân.
• Nhiễmkhuẩn nặng, trừ sốc nhiễm khuẩn và lao màng não.
• Nhiễm virus tiến triển (zona, herpes, thủy đậu, viêm gan), nấm hoặc lao.
• Rối loạn tâm thần không điều trị.
• Đang dùng vaccin virus sống.

Trước khi dùng thuốc Prednisolon cần phải thận trọng gì?

Thông báo với bác sĩ về tình hình sức khỏe, bệnh lý mắc phải nếu có, những loại thuốc, thực phẩm chức năng, thảo dược đang sử dụng.

Những người mắc các bệnh lý dưới đây cần hết sức thận trọng khi dùng Prednisolon:

• Có vấn đề về dạ dày, đường ruột
• Mới phẫu thuật gần đây
• Mắc các bệnh về xương khớp như loãng xương, nhược cơ
• Có tiền sử mắc những bệnh về tim, gan, thận, nhiễm vi khuẩn, virus, nấm, động kinh
• Mới tiêm chủng gần đây
• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
• Bị dị ứng, mẫn cảm với bất kì thành phần nào của Prednisolon
• Lao phổi, bị nhiễm HIV

Liều dùng – cách dùng của thuốc Prednisolon

Liều dùng: 

Tùy vào tình trạng bệnh lý và lứa tuổi của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định riêng liều cho từng bệnh nhân, dưới đây là liều tham khảo:

• Bệnh nhân suy tuyến thượng thận dùng liều 1 đến 2 viên một ngày.
• Bệnh rối loạn chất tạo keo( gây lupus ban đỏ hệ thống) dùng liều khởi đầu là 6 viên một ngày.
• Bệnh lý xương khớp( viêm khớp dạng thấp ) dùng liều 4 đến 6 viên một ngày.
• Các bệnh về nội tiết và các bệnh trên da như dị ứng.. dùng liều khởi đầu 1 đến 2 viên một ngày sau đó tăng dần liều đảm bảo nồng độ thấp nhất đạt tác dụng và tiếp tục duy trì.

Cách dùng: 

Thuốc dạng viên nén bạn nên uống thuốc còn nguyên viên với một ít nước sôi để nguội, uống vào lúc 8h sáng để giảm tác dụng phụ trên tuyến thượng thận.

Xử trí khi quá liều Prednison

• Những triệu chứng quá liều gồm biểu hiện hội chứng dạng Cushing, yếu cơ và loãng xương, chỉ xảy ra khi dùng glucocorticoid dài ngày.
• Trong những trường hợp này cần cân nhắc để có quyết định tạm ngừng hoặc ngừng hẳn việc dùng glucocorticoid.

Xử trí khi quên một liều Prednison

• Dùng ngay sau khi nhớ ra đã quên liều.
• Nếu liều đã quên kề với liều kế tiếp thì bỏ qua liều đã quên và dùng theo đúng lịch trình dùng thuốc.
• Không dùng gấp đôi liều với mục đích bù vào liều đã quên.

Tác dụng phụ của thuốc Prednison

Thường gặp

Mất ngủ, thần kinh dễ kích động, khó tiêu, rậm lông, đái tháo đường, đau khớp, đục thủy tinh thể, glaucom, chảy máu cam.

Ít gặp

Chóng mặt, cơn co giật, loạn tâm thần, nhức đầu, mê sảng, ảo giác, phù, tăng huyết áp, teo da, tăng sắc tố da, hội chứng cushing, chậm lớn, giảm kali huyết, nhiễm kiềm, vô kinh, tăng đường huyết, loét dạ dày – tá tràng, buồn nôn, chướng bụng, loét thực quản, viêm tụy,yếu cơ, loãng xương, gãy xương.

Tương tác thuốc Prednisone

Thuốc Prednisone nếu dùng chung với một số loại thuốc khác cho thể tương tác lẫn nhau làm tăng nguy cơ tác dụng phụ hoặc giảm hoạt động của thuốc. Dưới đây là sự tương tác của Prednisone với các thuốc sau:

• Chất làm loãng máu bao gồm warfarin (Coumadin)
• Thuốc chống động kinh bao gồm phenytoin (Dilantin, Phenytek)
• Một số loại thuốc chống nấm, như fluconazole (Diflucan) , itraconazole (Sporanox) và ketoconazole (Nizoral)
• Aspirin
• carbamazepine (Carbatrol, Epitol, Tegretol )
• Thuốc trị chứng ợ nóng bao gồm cimetidine (Tagamet)
• Các thuốc điều trị suyễn zafirlukast (Accolate)
• Thuốc ức chế miễn dịch bao gồm cyclosporine (Neoral, Sandimmune)
• Một số thuốc corticosteroid khác bao gồm: dexamethasone ( Decadron , Dapidak)
• Thuốc điều trị HIV bao gồm: thuốc atazanavir (Reyataz), lopinavir (Kaletra), indinavir (Crixivan)
• Một số loại kháng sinh bao gồm: rifampin (Rifamate, Rifadin, Rimactane); clarithromycin (Biaxin, ở Prevpak), thuốc troleandomycin (TAO) 
• Thuốc trị trầm cảm và lo âu, bao gồm sertraline (Zoloft ),Phenobarbital,  fluoxetine (Prozac, Sarafem)
• Thuốc trợ tim, bao gồm amiodarone (Cordarone, Pacerone) verapamil (Isoptin, Calan, Covera, Verelan), diltiazem (Cardizem, Dilacor, Tiazac)

Do vậy để tránh tình trạng tương tác thuốc kể trên thì tốt nhất người bệnh hãy báo cho bác sĩ về tất cả các thuốc đang sử dụng để bác sĩ cân nhắc và chỉ định liều dùng phù hợp.

Lưu ý khi dùng thuốc Prednisone cho các đối tượng đặc biệt

Lưu ý với phụ nữ có thai

• Việc sử dụng thuốc này cho phụ nữ mang thai cần phải cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ tiềm ẩn đối với mẹ và thai nhi. Trẻ sơ sinh được sinh ra từ mẹ đã dùng liều đáng kể corticoid trong thời kỳ mang thai, cần được quan sát cẩn thận các dấu hiệu của suy tuyến thượng thận.
• Nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả duy trì kiểm soát bệnh.
• Các nghiên cứu trên động vật cho thấy tăng nguy cơ tử vong, tim mạch và hở hàm ếch trên thai nhi. Nếu dùng vào cuối thời kỳ mang thai có nguy cơ làm teo vùng vỏ thượng thận.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

Đã có báo cáo về khả năng bài tiết vào sữa mẹ với nồng độ thấp của prednisone. Đối với liều lên đến 10 mg/ ngày, lượng thuốc qua sữa mẹ nằm dưới ngưỡng phát hiện, nên chưa có báo cáo về khả năng gây hại cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên chỉ nên dùng thuốc khi lợi ích cho mẹ lớn hơn nguy cơ cho trẻ.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Không có nghiên cứu về ảnh hưởng trên khả năng lái xe và vận hành máy móc.

Cách bảo quản

• Để thuốc Prednison tránh xa tầm tay của trẻ em và thú cưng trong nhà.
• Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo thoáng mát. Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng hoặc để thuốc ở những nơi ẩm ướt.
• Nhiệt độ bảo quản tốt nhất là < 30ºC.

Những câu hỏi thường gặp khi dùng thuốc Prednisone?

1. Tăng cân khi sử dụng thuốc Prednisone?

• Nếu bạn phải dùng thuốc prednisone trong hơn một vài tuần, khả năng là bạn sẽ tăng cân. Prednisone có thể khiến bạn đói và giữ nước, do đó, có thể khá khó khăn để tránh tăng cân. Cố gắng không tăng khẩu phần ăn, tập thể dục thường xuyên sẽ giúp giữ cân nặng ổn định.
• Một khi bạn ngừng dùng thuốc, mọi vấn đề xung quanh việc tăng sự thèm ăn hoặc giữ nước sẽ trở lại bình thường.

2. Làm sao để dùng thuốc Prednisone mà không gây tác dụng phụ?

• Có thể nguy hiểm khi ngừng dùng thuốc đột ngột, đặc biệt nếu bạn đã dùng liều cao trong một thời gian dài. Tình trạng sức khỏe có thể bùng phát trở lại hoặc bạn sẽ nhận thêm nhiều tác dụng phụ, bao gồm: mệt mỏi nặng, yếu đuối, nhức mỏi cơ thể, đau khớp.
• Những tác dụng phụ này rất có thể xảy ra nếu bạn đã sử dụng thuốc tiên dược trong hơn một vài tuần hoặc dùng hơn 40mg mỗi ngày. Bác sĩ có thể sẽ giảm liều của bạn dần dần trong vài tuần để ngăn chặn các tác dụng phụ này.

3. Tôi có thể dùng thuốc Prednisone trong một thời gian dài không?

Uống thuốc Prednisone trong nhiều tháng hoặc nhiều năm có thể có một số tác động có hại cho cơ thể. Nó có thể dẫn đến: xương mỏng hơn (loãng xương), bệnh tiểu đường kiểm soát kém, vấn đề về thị lực, tăng trưởng chậm ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Nếu bạn phải dùng thuốc trong một thời gian dài, những bước sau bạn có thể thực hiện để giữ sức khỏe:

• Hãy tập thể dục thường xuyên và đảm bảo bạn có đủ canxi trong chế độ ăn uống để giúp củng cố xương của bạn. Thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa, phô mai và rau xanh.
• Nếu bị tiểu đường, bạn có thể cần kiểm tra đường huyết thường xuyên hơn.
• Để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về thị lực, hãy đến bác sĩ nhãn khoa mỗi 12 tháng để kiểm tra áp lực cao trong mắt (bệnh tăng nhãn áp) và đục thủy tinh thể.
• Hãy chắc chắn rằng trẻ em và thanh thiếu niên được bác sĩ theo dõi chiều cao thường xuyên để bất kỳ sự chậm phát triển nào có thể được phát hiện kịp thời.

Thuốc prednisone có giá bao nhiêu? Mua ở đâu?

Một số thuốc Prednisolon có giá như sau:

• Prednison (prednisone 5mg), viên nén bao phim (màu hồng, màu cam, màu xanh), Công ty Cổ phần Dược phẩm TW25: 500 VNĐ/viên.
• Prednisone 5mg, viên nén, Công ty Cổ phần hóa – dược phẩm Mekophar: 550 VNĐ/viên.
• Prednison 5mg, viên nén, Công ty Cổ phần dược phẩm Imexpharm: 441 VNĐ/viên.

Giá cả có thể chênh lệch một chút ở những nơi bán khác nhau. Hãy lựa chọn mua Prednisolon ở những nơi uy tín để tránh tình trạng mua phải thuốc giả không đảm bảo chất lượng.

Bạn có thể mua Prednisolone tại các nhà thuốc, quầy thuốc, phòng khám, bệnh viện hay đặt hàng online để tiết kiệm thời gian và tiền bạc.

Các bài viết của Healthy ung thư chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Thông tin liên hệ Nhà Thuốc An Tâm:

Website Nhà Thuốc An Tâm: https://nhathuocantam.org/

Fanpage: https://www.facebook.com/nhathuocantam.org

Địa chỉ: 05 Quang Trung, Phường Hiệp Phú, Quận 9, TP.Hồ Chí Minh

Điện thoại: 0937542233